کوچک‌ترین حادثه در این مکان‌های بانشاط و انعکاس آن در جامعه می‌تواند تا مدت‌ها در ذهن‌ها تاثیر منفی داشته باشد و نگرانی ناشی از یک اتفاق دیگر، خانواده‌های بسیاری را از رفتن به این فضاهای تفریحی بازدارد. اداره کل استاندارد خراسان رضوی هر سال وسایل بازی در استان را بازرسی می‌کند. بنا بر اعلام این اداره ۵۴۵ مرکز تفریحی روباز و سرپوشیده آبی و شهربازی در استان فعالیت می‌کنند. به گفته «علیرضا جمیع» مدیر کل اداره استاندارد خراسان رضوی از ابتدای امسال بیش از ۶۰۰ مورد بازرسی از مجتمع‌های تفریحی صورت گرفته است و در این بازرسی‌ها، ۶۰ درصد وسایل بازی پلمب‌شده متعلق به شهر مشهد بوده است. شهری که سالانه میزبان بیش از ۲۵ میلیون گردشگر است.
- وسایل جدید و هیجانی
به یک باشگاه تفریحی جدید در جاده شاندیز که امسال راه‌اندازی شده است، می‌رویم. این باشگاه اگرچه فضای محدودی دارد، اما مدیر آن معتقد است وسایل و بازی‌های جدید و پرهیجانی را در آن گنجانده است. او مدعی است سازه بانجی‌اجکشن چهارنفره این مجموعه در کشور اولین محسوب می‌شود و پروسه یافتن مهندسی که زیر بار مسئولیت امضای ساخت این سازه برود، طولانی و مشکل بوده است. «سعید میری‌نژاد» می‌گوید: تمام وسایل و سازه‌های این مجموعه دارای گواهینامه استاندارد هستند و به طور کلی این‌گونه فعالیت‌ها بدون داشتن مجوز و استاندارد ریسک خطرناکی است و کوچک‌ترین آسیب و صدمه شامل دیه‌های سنگین می‌شود که بدون بیمه از عهده پرداخت آن نمی‌توان برآمد.
وی درباره پیست اسکیت این مجموعه توضیح می‌دهد: این پیست شامل ۲ بخش است. بخش داخلی که ویژه اسکیت‌بازان و استفاده از آن رایگان است. موانع استاندارد و جهانی در این پیست نصب شده و کف آن بتن است که اسکیت‌بازان در صورت برخورد با زمین آسیب نمی‌بینند. در بخش خارجی پیست که به صورت دورچین لاستیک جدا شده است، موتورهای دریفت سه‌چرخه ساخت داخل وجود دارد. ویژگی این وسیله این است که علاوه بر مسیر مستقیم می‌تواند دور خود بچرخد.
- گشتی در قدیمی‌ترین شهربازی مشهد
شهربازی پارک ملت، قدیمی‌ترین شهربازی مشهد، معمولا در این فصل بیشترین مراجعه‌کننده را دارد و امسال حضور زائران و گردشگران عرب‌زبان پررنگ‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. صدای جیغ و خنده و نیز نور چراغ‌های رنگارنگ فضای شهربازی را مملو از نشاط و هیجان کرده است. کودکان و جوان‌ترها در حال بازی و تفریح هستند و بزرگ‌ترها هم به نوعی با تماشای آنان سرگرم می‌شوند.
یکی از وسایل جدید و پرهیجانی که امسال به این شهربازی اضافه شده است، پرش از روی سکو یا سقوط آزاد بر روی تشک بادی است که ۴ مرحله دارد و آخرین سکوی آن ۲۰ متر ارتفاع دارد. این وسیله تماشاچیان زیادی را به خود جلب کرده است. از دیگر وسایل جدید این شهربازی دیوارهای ویژه صخره‌نوردی است که جوایز ارزشمندی هم برای افرادی که به انتهای دیواره برسند در نظر گرفته شده است و افراد زیادی توانایی خود را با بالا رفتن از آن محک می‌زنند.
یکی از بخش‌های پرهیجان این شهربازی تونل وحشت است. از متصدی تونل وحشت در بخش ورودی آن می‌پرسم آیا کسی پس از عبور از این تونل ممکن است از ترس حال بدی داشته باشد؟ او در پاسخ می‌گوید: تونل وحشت هم مانند ترن هوایی، ترس و هیجان دارد، اما چون افراد احساس امنیت می‌کنند، نمی‌ترسند. دقایقی بعد در خروجی تونل وحشت زوج جوانی را در حال خروج از تونل می‌بینم، در حالی که بانوی جوان از ترس و وحشت برآشفته و گریان به نفس‌نفس افتاده است و همسرش سعی در آرام کردن او دارد.
- علل مختلف پلمب دستگاه‌ها
به گفته مدیر شهربازی پارک ملت، تعداد ۲۰ مامور حفاظتی به صورت شیفت و نیز نیروی پلیس برای کنترل و ایجاد امنیت بیشتر این مجموعه حضور دارند و علاوه بر بازدید روزانه و هفتگی از سوی بازرسان شرکت‌های اداره استاندارد، یک نیروی شرکت بازرسی نیز در این مکان مستقر است و بر عملکرد دستگاه‌ها و وسایل بازی نظارت مستمر دارد. «آرمین آبتینیان» معتقد است بهره‌بردار شهربازی در صورت مشاهده هر مشکلی قبل از ورود اداره استاندارد، دستگاه و وسیله بازی را پلمب می‌کنند، زیرا در مجموعه شخصی در صورت بروز هر حادثه چندین برابر بیشتر از مجموعه عمومی بازخواست انجام می‌گیرد و باید دیه پرداخت شود.
وی توضیح می‌دهد: پلمب دستگاه‌ها و وسایل بازی که از سوی بهره‌برداران صورت می‌گیرد، بیشتر به دلیل نبود لوازم یدکی آن در ایران است و باید برای واردات آنها به سایر کشورها سفارش داد که زمان‌بر است. مدیر شهربازی پارک ملت تاکید می‌کند: تعطیلی برخی از دستگاه‌ها و وسایل بازی الزاما به دلیل موضوعات ایمنی نیست و گاهی برای مثال به لحاظ مکانیکی فشار پمپ یک وسیله کمتر است و به‌اندازه ارتفاع استاندارد بالا نمی‌رود که باید به حالت استاندارد برگردد.
- ۴ بازرسی سالانه از هر وسیله
به گفته مدیر کل اداره استاندارد خراسان رضوی، در مجموع ۵۴۵ مرکز تفریحی روباز و سرپوشیده آبی و شهربازی در استان مشغول به فعالیت هستند که در برخی از این مراکز ممکن است فقط یک وسیله تفریحی وجود داشته باشد. «علیرضا جمیع» می‌افزاید: علاوه بر بازرسی اولیه به‌ازای هر وسیله تفریحی سالانه ۴ نوبت بازرسی از سوی بازرسان شرکت‌های اداره استاندارد استان انجام می‌شود؛ در واقع فرایند سیال و دائمی برای بازرسی‌ها وجود دارد. این بازرسی ممکن است برای نصب یک وسیله جدید و یا تمام شدن زمان گواهینامه وسیله تفریحی باشد.
وی با اشاره به این‌که تیم بازرسی شامل تخصص‌های مختلفی است، می‌گوید: در واقع بسته به نوع بازرسی، ممکن است ماموران حقوقی، کارشناس فنی از شرکت‌های بازرسی، کارشناس برای بازدید از گواهینامه و مامور برای پلمب دستگاه به مراکز تفریحی و شهربازی‌ها مراجعه کنند. البته اداره استاندارد استان در یک سال اخیر گزارش و شکایتی مبنی بر بروز حادثه در مراکز تفریحی استان دریافت نکرده است. به گفته این مقام مسئول، تمام مجموعه‌های تفریحی و شهربازی‌ها دارای ناظرین فنی و اپراتورهای آموزش‌دیده هستند که به صورت مستمر در محل حضور داشته و بر عملکرد خود نظارت دارند.
مدیرکل اداره استاندارد خراسان رضوی معتقد است عمر مفید برای دستگاه‌ها و تجهیزات مراکز تفریحی حالت صفر و یک است، به این معنی که اگر وسیله دارای گواهینامه باشد، فعالیت می‌کند و اگر نداشته باشد، پلمب می‌شود. بنابراین برای عمر یک وسیله تفریحی و دستگاه نمی‌توان عدد و رقم استانداردی تعیین کرد و بستگی به نگهداری بهره‌بردار از آن دارد؛ گاهی یک وسیله تفریحی ۲۰ سال عمر دارد، اما از پس گواهینامه استاندارد برمی‌آید. وی به نوع مجازات‌ها برای بهره‌بردار در صورت بروز حادثه برای افراد در استفاده از وسایل بازی اشاره کرده و می‌گوید: اداره استاندار به عنوان مدعی‌العموم در صورت بروز حادثه علیه بهره‌بردار اعلام جرم می‌کند و مقامات قضایی بر اساس قانون و سطح جرم موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهند.
اگر این حادثه منجر به جرح و صدمه شود، از ۲ منظر آسیب و دیه و نیز موضوع استاندارد مورد پیگیری قرار می‌گیرد، اما اگر منجر به آسیب نشود، به لحاظ نداشتن گواهینامه استاندارد علیه بهره‌بردار اعلام جرم می‌شود. جمیع می‌افزاید: شکایات معمولا از سوی یک استفاده‌کننده و یا برخی از بهره‌برداران رقیب مجموعه صورت می‌گیرد.
وی معتقد است دریافت گواهینامه استاندارد برای دستگاه‌ها و وسایل تفریحی سخت نیست، اما به هرحال زمان‌بر است و به دلیل محدودیت فصلی در فضاهای روباز برخی از بهره‌برداران به دلایل مسائل مالی پیش از اخذ گواهینامه استاندارد از وسایل بهره‌برداری می‌کنند. به گفته مدیر کل اداره استاندارد خراسان رضوی، از ابتدای سال ۹۸ بیش از ۶۰۰ مورد بازرسی از مجتمع‌های تفریحی در استان انجام گرفته است و ۶۰ درصد وسایل بازی پلمب‌شده نیز در مشهد بوده است.
- به خطر افتادن سلامت مردم خط قرمز است
به گفته مسئول گروه فضای سبز دفتر فنی استانداری خراسان رضوی، موضوع استاندارد وسایل شهربازی‌ها در کشور یک مسأله قدیمی و تقریبا جاافتاده است. «حسین فکور» معتقد است نبود یک وسیله بازی و تفریحی بدون استاندارد از وجود آن بهتر است و می‌افزاید: شهربازی‌هایی که از سوی شهرداری به بهره‌برداران بخش خصوصی واگذار شده‌اند، به صورت مرتب از سوی بازرسان شرکت‌های ذیصلاح مورد بازرسی قرار می‌گیرند و وسایل غیراستاندارد پلمب می‌شوند. در این خصوص مکاتباتی با شهرداری‌ها به صورت مرتب انجام می‌گیرد و موارد لازم پیگیری می‌شود.
وی توضیح می‌دهد: یک ضابط اداره استاندارد در شهربازی‌ها مستقر است و به صورت مرتب وسایل بازی را رصد می‌کند و در صورت مشاهده هرگونه مشکل استفاده از دستگاه را متوقف می‌کند و به نوعی دستگاه پلمب می‌شود. این مقام مسئول معتقد است موضوع تامین سلامت مردم مهم است و هیچ‌یک از بهره‌برداران بخش خصوصی نباید این مسأله را شوخی بگیرند و در این حوزه از تمام ظرفیت‌های موجود مانند دادستانی، استفاده می‌شود. مسئول گروه بازرسی فضای سبز دفتر فنی استانداری می‌گوید: ما این حساسیت را به شهرداران منتقل و تاکید کردیم که اگرچه شهرداری تمام شهر را بیمه می‌کند، اما این امر رافع مسئولیت‌های آنان نیست و در صورت بروز هر اتفاقی در این زمینه باید پاسخگوی مراجع قضایی باشند.
نظر شما